kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.
kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.
kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.
Rzekomo też od pojęcia „długa Elza” – Lange Elze – wzięła się późniejsza niemiecka Langenöls. Ale pierwszą znaną wzmiankę o tej osadzie zamieszczono w dokumencie z 6 listopada 1254 roku. Przytaczała ona słowiańskie brzmienie nazwy wsi - Olsna.
W latach 1426 – 1431 Olszyna padała ofiarą barbarzyńskich wypraw husytów, którzy kilkakrotnie najeżdżali wieś dokonując w niej grabieży, gwałtów i zabójstw. Według legendy śmierć ponieśli wtedy także zakonnicy miejscowego klasztoru, brutalnie pozbawieni życia w miejscu, zwanym od tej pory Doliną Morderców.
Strasznego traktowania Olszyna doświadczyła także podczas wojny trzydziestoletniej, kiedy to dragoni osławionego Lichtensteina obrabowali i zgładzili wielu jej mieszkańców. Później rozszalała się przywleczona przez żołdaków dżuma. Podobno przeżył ją jedynie miejscowy grabarz.
W czasie kampanii napoleońskiej kwaterujące w okolicy wojska francuskie nakładały kosztowne obciążenia, rekwirując pieniądze i żywność. W roku 1813 po uchodzących Francuzach przyszli żołnierze rosyjscy, także rabując i siejąc przemoc. Podczas wojen śląskich Olszyna znalazła się pomiędzy głównymi obozami wojsk austriackich i pruskich, co przyniosło kolejne gwałty i nieszczęścia.
Od wieków wielkie znaczenie dla mieszkańców Olszyny miało życie religijne. Świadczy o tym wzmianka, umieszczona w dokumencie z 1314 roku, mówiąca o istniejącej tu już wtedy świątyni. Później i tej wsi nie ominęły burzliwe przemiany i niepokoje społeczne, wywołane nowymi prądami wyznaniowymi, zainicjowanymi przez Marcina Lutra.
Jego reformatorskie postulaty dotarły do Olszyny wkrótce po 1521 roku. Bardzo szybko miejscowi protestanci przejęli tutejszą świątynię, jednak sto trzydzieści dwa lata później na cesarski rozkaz wypędzono ze wsi ich duchownego, a zawłaszczony kościół powrócił do katolików.
Ewangelicy udawali się od tej pory na nabożeństwa głównie do Lubania, gdzie przeniósł się przepędzony pastor Damian.
Życie gospodarcze Olszyny na przestrzeni mijających wieków kilkakrotnie uległo przeobrażeniom. Niegdyś znaczna część mieszkańców utrzymywała się z tkactwa lnianego tudzież rolnictwa.
Stale występowały jednak rażące różnice w poziomie życia poszczególnych warstw społecznych, które doprowadziły w 1786 roku do otwartych protestów chłopów, brutalnie - a nawet krwawo stłumionych.
Znaczne ożywienie gospodarcze nastąpiło po uruchomieniu w roku 1846 kopalni węgla brunatnego. Powstała też wtedy fabryka brykietów, jedna z największych w Niemczech. Rewolucję komunikacyjną stanowiło oddanie do użytku przebiegającej przez wieś linii Śląskiej Kolei Górskiej. Pierwszy skład przejechał po nowo otwartym torowisku w roku 1865.
Szczególny rozwój gospodarczy miejscowości nastąpił za sprawą Roberta Ruscheweyha. Przyszedł on na świat w Olszynie 26 lutego 1822 roku jako dziecko skromnego tkacza i kramarki. Najpierw praktykował w warsztacie rzemieślnika bednarza. Rychło jednak stwierdził, iż nie jest to profesja zgodna z jego zainteresowaniami. Podjął więc naukę zawodu u olszyńskiego stolarza. Po zakończeniu edukacji wyruszył w świat.
Mając dwadzieścia sześć lat powrócił do Olszyny i tu uruchomił mały warsztat stolarski, który stał się zalążkiem wielkiej fabrykę mebli, znanej na całym świecie.
Największą sławę przyniosło Robertowi opatentowanie w roku 1879 rozsuwanego stołu, przy którym mogło zasiąść pięćdziesięciu biesiadników. Kilka takich mebli zamówiono dla rezydencji cara Rosji.
Co ciekawe - przynajmniej jeden oryginalny ruscheweyhowski stół dobrze służy do dzisiaj w Bolesławcu. Ale Olszyna od dawna już nie produkuje takich mebli, natomiast od 1 stycznia roku 2005 szczyci się prawami miejskimi.
