Głównym zadaniem katalizatora jest redukcja szkodliwych substancji ze spalin poprzez ich częściową neutralizację. Dokonuje się to w jego wnętrzu, gdzie na specjalnych blokach (ceramicznych) obecne są substancje katalityczne aktywujące procesy chemiczne redukujące np. tlenek azotu lub zamieniające tlenek węgla na mniej szkodliwy dwutlenek węgla. Dzięki temu samochody wyposażone w katalizatory są bezpieczniejsze dla środowiska naturalnego i mogą spełniać coraz bardziej wyśrubowane normy emisji spalin. Stosowane obecnie nowocześniejsze katalizatory trójfunkcyjne potrafią zneutralizować nawet 90% szkodliwych pierwiastków, ale do pracy wymagają obecności w spalinach niedopalonego paliwa, dlatego montuje się je w samochodach z wtryskiem sterowanym sondą lambda. Warto wiedzieć, że w urządzeniach tych stosuje się metale szlachetne, które potem są odzyskiwane. Właśnie dlatego stare katalizatory skup przyjmuje z otwartymi rękami i potrafi za nie zapłacić całkiem wysoką cenę.
Żywotność katalizatorów i objawy ich awarii
Najnowsze modele katalizatorów zwykle odznaczają się długą żywotnością i wytrzymują przebiegi około 200 tysięcy kilometrów. Często jednak pogorszenie jakości spalin następuje dużo wcześniej i badanie techniczne wskazuje na konieczność wymianę katalizatora już po przejechaniu około 100, a nawet 50 tys. km. Oprócz naturalnego zużycia katalizator ulega różnym awariom np. gdy zostanie gwałtownie schłodzony po wjechaniu w kałużę lub gdy do jego wnętrza dostanie się obca substancja. Awarię lub nieprawidłową pracę katalizatora można rozpoznać po wielu charakterystycznych symptomach m.in. wzroście zużycia paliwa, nierównej pracy silnika, gorszych osiągach (spadek mocy jest charakterystyczny przy zapchaniu się katalizatora), hałasie dobiegającym spod podwozia. Sygnałem, że coś niedobrego dzieje się z katalizatorem może być także paląca się kontrolka check engine.
Niesprawny katalizator należy wymienić na nowy - montaż używanego jest niezgodny z prawem, podobnie jak całkowity demontaż katalizatora. Warto pamiętać, że zużytą część chętnie przyjmie skup katalizatorów, który przekaże ją do specjalnej firmy odzyskującej z katalizatorów cenną platynę i rod. Oddanie do skupu starego katalizatora pozwala pokryć część wydatków związanych z zakupem nowego urządzenia.
